Achtergrond
Mensen met ernstige psychische aandoeningen (EPA) ondervinden problemen of beperkingen op meerdere levensgebieden. In de GGZ voor deze doelgroep is het ondersteunen van herstel een centraal doel. Herstel In Perspectief is een kwalitatieve studie die vier onderbelichte thema’s verkent die spelen bij dit (persoonlijk en maatschappelijk) herstel: de rol van man/vrouw-zijn; de triadische samenwerking tussen cliënt, naaste en hulpverlener; het proces van naasten en herstel bij langdurig klinische cliënten. Uitgangspunt is dat ieder zijn unieke perspectief heeft op wat er is gebeurd. En dat het voor het verbeteren van zorg belangrijk is om zicht te hebben elk perspectief.
Doel van het onderzoek
‘Herstel in Perspectief’ is de verkorte titel van de studie “Maatschappelijk en persoonlijk herstel bij mannen en vrouwen met een ernstige psychische aandoening: de visies van cliënten, naasten en behandelaren”. De subthema’s van Herstel in Perspectief zijn uiteenlopend, daarom heeft elke verkenning zijn eigen doel. Bij de triadische samenwerking tussen cliënt, naaste en hulpverlener beschrijven we processen die uit de verhalen van de drie partijen in de triade naar voren komen.
Bij de rol van man/vrouw zijn bij persoonlijk herstel beschrijven we welke sekse- en gendergerelateerde thema’s in de herstelverhalen van mannen en vrouwen naar voren komen. Bij het proces van naasten is het uitgangspunt dat zij een eigen herstelproces doormaken, en verkennen wij de thema’s die hierbij een rol spelen.
Langdurig klinische cliënten worden om verschillende redenen weinig gehoord in onderzoek dat gaat over herstel. Ons doel is om hen in dit onderzoek een stem te geven op de voorgaande thema’s, maar ook om te verkennen of in deze groep specifieke thema’s spelen in het herstelverhaal.
Methode
Herstel in Perspectief richt zich op het perspectief van cliënten, naasten en behandelaren in de herstelondersteunende zorg in FACT-teams en Herstelondersteunende Vervolgklinieken (HOV-klinieken) van Mentrum.
De studie is van begin af aan triadisch opgezet. Zowel bij de ZonMW subsidie-aanvraag, het ontwerp als de dataverzameling werkten vertegenwoordigers van het cliënten- en het naastenperspectief intensief samen met de onderzoekers.
We hebben interviews en focusgroepen gehouden waarin cliënten, naasten en hulpverleners de kans krijgen om hun persoonlijke perspectief (herstelverhaal) te geven. Het draait in dit onderzoek om het vergaren van kennis over de zorgpraktijk en de verschillende perspectieven daarop. De opgedane inzichten delen we in presentaties en workshops.
Dit onderzoek is een samenwerking met de vereniging voor psychosegevoelige mensen Anoiksis en de vereniging van familieleden en naasten van mensen met psychosegevoeligheid MIND Ypsilon. Wij danken Mette Lansen (†) en Carola van Alphen namens Anoiksis en Niek van Haasteren namens Ypsilon voor hun bijdragen.
